Thema-avond Energie en Landschap 14 mei 2019

Duurzame energie ten koste van het landschap? - ‘In ons handelen zijn we allemaal nog klimaatontkenners’

Het gezelschap in de bibliotheek raakte opmerkelijk snel de kernvragen. Vraag was: hoe doen we de energietransitie, het overschakelen naar duurzame energiebronnen? En: gaan  windturbines en zonneweiden ten koste van het landschap? Na twee gastsprekers, voor de thema-avond uitgenodigd door het Biodiversiteitsteam Goirle-Riel en de Bibliotheek Goirle, was het woord aan de goedgevulde zaal.

18 grote windmolens in Goirle?

Klimaatverandering bedreigt biodiversiteit, de snel teruglopende soortenrijkdom die het leven op aarde mogelijk maakt. De klimaatafspraken van Parijs worden hoogstwaarschijnlijk niet gehaald, meldden Bart en Rob van het B-team. ‘Honderd oplossingen voor de opwarming’ belooft het boek ‘Drawdown’ van Paul Hawken, gepresenteerd door Yolanda van Leest van de bibliotheek. Hard nodig, oplossingen: gastspreker Joris van Boxtel van de energiecoöperatie DuurzaamRielGoirle liet zien hoe de aarde steeds sneller opwarmt.

Energie uit wind- en zonne-energie verzevenvoudigen(!) is een noodzakelijke opgave met enorme gevolgen voor het landschap, zei Joris: voor Goirle gaat het op basis van energieverbruik om 18 grote windmolens, of 276 hectaren zonneweide. Zonnepanelen op alle bruikbare Goirlese daken dekken maximaal 7,5 procent van de energiebehoefte. Zijn conclusie: álle energie-opties zijn nodig. Maar Nederland staat met duurzame energie in de EU onderaan, meldde Paul van Hoesel,  gemeente Tilburg.

Top-regio vergt top-landschap

Paul toonde beelden van het Brabantse beekdalenlandschap, maar ook van ingestorte boerderijen, bedrijvendozen langs snelwegen, kiloknallers en ondergelopen straten. We staan met de rug naar het landschap, maar een top-regio en een top-economie vragen een top-landschap. Paul pleitte voor ‘ontwikkeling in balans’. Vervolgens legde de zaal de vinger op zere plekken.

Het landschap is grootschalig vernietigd: we worden omringd door ‘ecologische woestijnen’. Willen we dat landschap definitief opgeven voor zonneweiden? Elke gemeente moet door decentralisatie veel zelf oplossen, maar kan die dat? De hedendaagse gemeente vraagt aan inwoners wat die willen, maar levert dat over klimaat, energie en landschap wat bruikbaars op? Inwoners ontbreekt het aan kennis, inzicht en gevoel van urgentie en de gemeente heeft andere, gemakkelijker uit te leggen problemen. Moet niet de rijksoverheid, zoals indertijd met gas uit Slochteren, de energietransitie aansturen en bepalen waar in het land de pijn terechtkomt?

Het gaat om ons voortbestaan

Collectieve belangen moeten voorop, werd gezegd, niet privaat winstbejag. En: het probleem is dat we onbegrensd consumeren. We zijn puur economisch gedreven, bevestigde Paul. Klopt, zei Victor van het B-team; het landschap is de onmisbare drager van biodiversiteit maar in ons handelen zijn we allemaal klimaatontkenners. Een gemeenteraadslid dacht kleiner en wilde mensen verlokken hun tuin niet te verstenen. Het moet gaan, stelde Victor, om de grenzen van de draagkracht van het landschap, de natuur, de biodiversiteit. Helaas, zei Joris, staat biodiversiteit veel lager op de agenda dan het klimaatprobleem.

De energie in de zaal liep op. Landschap en biodiversiteit gaan om ons voortbestaan! Maar moeilijke en ingrijpende keuzen vergen draagvlak: hoe informeren en betrekken we onze inwoners? We moeten positief blijven uitdragen, werd geconcludeerd. Bart rondde af maar het gesprek ging in kleine kring door. De gemeente Goirle formuleerde voor windturbines en zonneweiden eerste randvoorwaarden (draagvlak, inpasbaarheid, sociale aspecten) en vroeg het B-team advies. Daar wordt nu aan gewerkt.