Akker- en weidevogels in Goirle

Dit voorjaar is de Werkgroep zwaluwen & weidevogels van het B-team Goirle begonnen met de bescherming van weidevogelnesten op akkers in de gemeente. Daarvoor zijn contacten gelegd met boeren die de akkers bezitten en/of bewerken. Verder is contact gelegd met de Werkgroep weidevogels Gilze met wie we ook samen op pad zijn gegaan om weidevogelnesten te lokaliseren. De gegevens zijn ingevoerd in het landelijk invoerportaal ‘de Boerenlandvogelmonitor’.

Weidevogelbescherming voor het behoud van biodiversiteit

Het is bekend dat de achteruitgang van weidevogels in Europa zeer sterk samenhangt met het intensieve landgebruik van het agrarische gebied waar deze vogels broeden. Kieviten, grutto’s, watersnippen, wulpen, scholeksters, patrijzen en kwartels zijn allemaal afhankelijk van het boerenland om zich voort te planten en te overleven. Tot de jaren 90 van de vorige eeuw waren deze soorten elk jaar als broedvogel in die gebieden binnen de gemeente Goirle en Riel te vinden. Nu is dat wezenlijk anders; de weides zijn omgevormd tot snijgrasvelden die steeds vaker worden gemaaid of tot mais-, bieten- of aardappelakkers. Met name akkers zijn favoriet als nestlocatie voor kievit en scholekster maar helaas worden die in het voorjaar dusdanig vaak bewerkt dat het uitbroeden van de eieren en grootbrengen van de jongen schier onmogelijk is geworden. Hetzelfde geldt voor de Wulp die het van ongestoord grasland moet hebben.

Aan de slag met de weidevogelbescherming

Willen we de weidevogels behouden dan is het dus noodzakelijk te zorgen dat zoveel mogelijk nesten succesvol tot een nieuwe generatie leiden. Het opsporen van nesten, ze markeren en volgen is dan noodzakelijk. Daarmee zijn we dus dit jaar begonnen.

De onderzochte akkers

Omdat dit het eerste jaar is van onze weidevogelbeschermingsactie was het nog niet mogelijk alle akkers in de gemeente te bekijken op bedreigde nesten. Voor het beschermen is altijd medewerking van de boer nodig. We waren zeer te spreken over de boeren die wilden meewerken aan de bescherming. In Goirle en Riel kregen we van 5 boeren medewerking om de nesten te vinden, te markeren en tijdelijk te verplaatsen tijdens de bewerkingen. Op bijgaand kaartje zijn de akkers van de boeren aangegeven.

Het veldwerk

We hebben een groep van 12 mensen op de lijst staan die zich bereid verklaarden op de noodzakelijke momenten het veld in te gaan om nesten op te sporen en zo nodig te markeren. De lijst bleek uiteindelijk te klein om effectief alle akkers te onderzoeken. Wel hebben we met deze groep op de bovengenoemde akkers resultaten bereikt. Hieronder een overzichtje.

Resultaten

Het akker A en B op de kaart liggen in het weidevogelgebied De Rielse Heide langs de Goorweg in Riel. De akker C ligt langs het Riels Laag en de Oude Tilburgsebaan. Akker D en E liggen in Goirle, D langs de Turhoutsebaan in het Riels Kwadrant en E ligt langs de Beeksedijk in het gebied dat de Goirlese Weide heet.

Alle akkers zijn productieakkers in regulier agrarisch beheer; d.w.z. dat er met machines wordt geploegd, geëgd, mest geïnjecteerd, uitgereden met vaste mest, gezaaid en gespoten wordt. Een hele trits van bewerkingen achter elkaar. Begrijpelijk dat een kievit, scholekster of andere weidevogel hier geen kans ziet jongen groot te brengen als nesten niet op de een of andere wijze worden ontzien. Toch zijn er broedsels dit jaar gered en zijn jongen in verschillende stadia van ontwikkeling gezien. De akkers A en B zijn vooral dankzij hulp van de Weidevogelgroep Gilze kunnen worden beschermd. We moeten nog gegevens ontvangen en analyseren maar hieronder een overzicht van de aantallen beschermde nesten per akker zoals tot nu toe bekend is.

Een uitgebreid verslag is in bewerking en zal op onze site te lezen zijn.

Victor Retel Helmrich