De ringmus

Schaarse soort in Midden-Brabant wordt alleen nog in Goirle gezien

Aangenaam verrast was ik toen ik wandelend door de Hellen plotseling vanuit de struiken in het plantsoen het getjilp hoorde van ringmussen. De Ringmus (Passer Montanus) is een kleine zangvogel die niet met de Huismus (Passer Domesticus) mag worden verward. Het is een soort die niet zo lang geleden regelmatig te zien was in stedelijke en landelijke gebieden. Maar sinds 1980 is deze vogel met zijn kenmerkende bruine kop met een zwart-witte kraag en een gevlekte bruine rug, in Europa als broedvogel met 50% afgenomen (Sovon,2018). Zo ook in Brabant.

Voorkomen

Hoewel de Ringmus in de provincie op veel plaatsen is verdwenen blijkt deze soort zich in Goirle nog te handhaven. Verstedelijking en het verdwijnen van geschikte broedplaatsen worden als oorzaak gezien van de achteruitgang van deze soort. Ringmussen nestelen namelijk graag in holtes van oude gebouwen en in huizen die zijn omgeven door oude bomen en hagen. Met de bouw van nieuwe wijken aan de randen van steden en dorpen zijn juist die oude landschapselementen weggehaald om plaats te maken voor nieuwbouw met tuintjes. Voor de ringmus (en ook andere soorten) is dit funest gebleken omdat daarmee hun biotoop werd vernietigd. Maar de wijk De Hellen is volgens een ander stedenbouwkundig concept ontworpen. Inpassing van bebouwing en de straten in het landschap was hierbij het uitgangspunt. Een bouwwijze die we ook zien in delen van De Blaak in Tilburg en in de Haagse Beemden in Breda.

Instandhouding

Uit oude vogelatlassen maken we op dat lang voor het ontstaan van de wijk De Hellen daar een flinke populatie ringmussen aanwezig moet zijn geweest. In dit dorpsgehucht met oude boerderijen en holle bomen gedijde de populatie goed. Een deel van die populatie lijkt zich in stand te hebben gehouden dankzij het landschappelijk stedenbouwkundige plan van deze wijk met veel grote bomen en rijk begroeide plantsoenen en hagen in het openbare gebied en de relatief grote tuinen. Ringmussen zijn vaak te vinden in groepen, waarbij ze samen foerageren en ’s nachts in groepen slapen. Ze voeden zich voornamelijk met zaden en insecten, die ze op de grond of in struiken en bomen vinden.  Ze worden vooral in de wintermaanden als vogel op de voedertafel in de Hellen gezien maar we vermoeden dat ze er ook nestelen en broeden. Voor de gemeente en haar burgers ligt hier een belangrijke opgave in de bescherming van deze soort. Met gerichte aandacht voor het biotoop kan deze soort voor Midden-Brabant worden behouden. Plantsoenen waar niet wordt geschoffeld met een rijke ondergroei van inheemse kruiden en struiken en hoge en lage opgaande struiken en bomen zijn essentieel.

Om te achterhalen hoeveel ringmussen er nog in de gemeente broeden gaat het B-team het komend jaar speciale aandacht besteden aan deze vogelsoort. Hierbij kunnen we ook Uw hulp gebruiken. Ziet u ringmussen in uw tuin, op de voedertafel of in een nestkast, laat het dan weten via de pagina Waarnemingen of stuur een berichtje naar contact@biodiversiteitgoirle.nl.