Met inzet van vrijwilligers meer biodiversiteit in het dorp

De Tuin, de groene hoek Kalverstraat-Tilburgseweg had een onderhoudsbeurt nodig. Een flink aantal vrijwilligers meldden zich om 10.00 u afgelopen zaterdag om een handje toe te steken. Gewapend met bosmaaier, riek, grashark en snoeischaar werden de randen langs de paden van hoog gras en opschietende kruiden ontdaan. Om 12:00 was het werk gedaan en met de koffie van Marije tussendoor kon iedereen met voldoening terugkijken op een ochtendje gezamenlijke tuinarbeid. Met de poel, het pad en het paadje weer zichtbaar komt de structuur van dit doe het zelf parkje weer tevoorschijn. Dat het onderhoud niet alleen hiervoor bedoeld is leest u hieronder.

Planten kiezen hun plek

Ecologische tuinen zoals De Tuin, vragen in de regel weinig onderhoud omdat je de planten de ruimte geeft zich zelf te organiseren. Planten zijn niet veel anders dan mensen die zo hun zaden en wortels, die zoeken de juiste plekken op. In De Tuin is in de uitgangsituatie, door de aanleg met hoge en laag gelegen stukken en voedselrijke en voedselarme grond, bewust voor variatie gekozen. Die variatie biedt de plantensoorten de keuze en zorgt voor een biodiverse ontwikkeling van alles wat groeit en bloeit. Verschillende insecten die zo hun voorkeur hebben voor bepaalde planten vinden er hun weg. Dit is waar biodiversiteit om draait: veel natuurlijke verscheidenheid in soorten en leefgebieden.

De randen van De Tuin zijn tijdens het aanleggen, in 2013 met z.g.n. vaste tuinplanten, die niet wild zijn, vol gezet. Dit is anders dan het centrale gedeelte. Daar is zaad uitgezaaid van verschillende wilde plantensoorten die al naar gelang de plek wel of niet zijn aangeslagen. Op die manier heeft de natuur zelf de kans gekregen dit stuk vorm te geven. Waaruit bestaat dan het onderhoud? Zou je kunnen vragen.

Selectie door maaien en knippen

Als we het begroeide terrein geheel met rust laten zal het uiteindelijk veranderen in bos. Maar voor het zover is zullen snelle groeiers en stikstofminnende planten ervoor zorgen dat de variatie terugloopt door overheersing. Het onderhoud is er dus op gericht de overheersende planten in toom te houden door ze weg te knippen. Met maaien wordt bereikt dat grassen en de stikstofminnende soorten terug worden gezet zodat de andere soorten ook een kans krijgen. Kleine plantjes tussen het gras krijgen zo meer licht en ruimte voor groei en ontwikkeling. Door het maaisel steeds af te voeren en geen mest te gebruiken wordt de biodiversiteit ook verbeterd omdat de bodem daardoor steeds voedselarmer wordt. Voor de meeste wilde planten in onze omgeving, die van oorsprong uit voedselarme zandgronden bestaat, is dit juist goed.

Niet alles maaien

Wie oplet ziet dat grote stukken in De Tuin ongemaaid zijn gelaten. Ook dit is bewust gedaan voor de biodiversiteit. In de overblijvende stengels, het blad en in de knoppen van gras en andere planten zitten veel van eitjes, poppen en rupsjes voor een volgende generatie kevertjes, vlinders en andere insecten. Door ze te laten staan blijven ze als soort in stand en kan een deel ervan als voedsel dienen voor vogels in de wintermaanden. Volgend voorjaar zal nog voor de bloeitijd het resterende deel worden gemaaid. Zodat de cyclus van groei en bloei weer van voor af aan kan beginnen.

Victor Retel Helmrich