Nog eens: zonneweiden en investeren in landschap van Goirle en Riel

Beheer bepaalt het effect van zonneweiden op biodiversiteit

Als we niet oppassen, pakken de zonneweiden die ook in Goirle en Riel worden ontwikkeld slecht uit voor landschap en biodiversiteit. Dat schreef het Biodiversiteitsteam Goirle-Riel twee weken geleden in Goirles Belang. Rob van Dijk pleitte voor investeren in het landschap, ‘wat verder gaat dan een randje schaamgroen planten of een bijenhotel neerzetten.’ Dat doen we juist! was de strekking van de reactie van de familie Oerlemans aan de Beeksedijk, die inmiddels twee jaar op eigen land werkt aan het ontwikkelen van wat zij noemen een zonnenatuurweide. De ontwikkelaars, meldt de familie, spreken van het meest landschappelijk ingepaste project ooit. Dat project levert elektriciteit voor 3.200 gemiddelde huishoudens.

Fotoshop

De familie Oerlemans voelde zich aangesproken: het artikel ging niet over hun zonneweide maar in een foto bij hen om de hoek aan de Abcovensedijk waren zonnepanelen gefotoshopt. Die ingevulde foto lijkt niet op wat het wordt, horen drie leden van het B-team op een vrijdagmiddag met koffie aan de keukentafel in de boerderij: zonnepanelen dicht op elkaar en zonder groen. Het past juist in de familietraditie van rekening houden in de bedrijfsvoering met natuur en landschap, het meest groene park aan te leggen. Van de 17 hectare wordt, de panelen bij elkaar opgeteld, niet meer dan 6 hectare bedekt door zonnepanelen. Tussen de rijen panelen, legt de familie uit, komt minstens twee en een halve meter ruimte en een reeks van voorzieningen houdt rekening met biodiversiteit, akkervogels, dassen en patrijzen, in lijn met het internationale Partridge project. Akkervogels vinden er het hele jaar rust en eten. Verschillende ecosystemen worden versterkt.

Verbeterde waterhuishouding

Overgrootvader heeft dit land ooit ontgonnen. Met bomen en struiken rond de panelen en een verbeterde waterhuishouding brengt de nieuwe generatie het landschap grotendeels terug naar wat het was, passend bij andere projecten aan de Beeksedijk waar de gemeente grasland terugbrengt in een natuurlijke staat. Inwoners van Goirle kunnen in het project investeren en een gebiedsfonds financiert duurzaamheidsprojecten in de buurt, door de buurt zelf te beslissen. De gemeente maakt het de ontwikkelaars niet gemakkelijk: de plannen voor de zonneweide moesten op belangrijke onderdelen worden aangepast, maar dat doet de familie graag. Klopt, zegt ambtenaar Laurens Elzinga van de gemeente Goirle. De afstand tussen de panelen en de hoogte ervan, met gevolgen voor de hoek ten opzichte van de zon: de gemeente bepaalt een aantal keuzen, ook als de panelen daardoor minder opbrengen. Inpassing betekent bijvoorbeeld ook, vertelt Laurens, dat plannen van de familie voor een pad eromheen, een uitkijktoren en picknicktafels niet doorgaan: een aantal omwonenden was daar geen voorstander van. De gemeente is betrokken bij onderhoudsplannen en zal het zonneweidenbeleid evalueren.

Beheer is bepalend

Zonneweiden ontwikkelen ligt gevoelig, bij het B-team en, deels om andere redenen, bij omwonenden en anderen, maar voor energie uit fossiele brandstof moeten hoe dan ook alternatieven komen. Landschappelijke inpassing betekent in de praktijk niet in de laatste plaats: het zicht op de panelen wegnemen (zie afbeelding). De familie, de gemeente en het B-team zijn het erover eens dat, na vormgeving en inpassing, het feitelijke beheer sterk bepaalt of een zonneweide, voor twintig jaar aangelegd, goed uitpakt voor de biodiversiteit. Een daarin gespecialiseerde hovenier uit Goirle gaat het beheer van de zonne(natuur)weide uitvoeren, meldt de familie.
Laurens van de gemeente Goirle voelt bij zonneweiden voor een nulmeting: hoe staat de biodiversiteit er vooraf voor, en voor monitoring: hoe ontwikkelt hij zich vervolgens. Het B-team heeft tips en ideeën voor de uitwerking en voor het beheer; mogelijk kan het als proef de ontwikkeling monitoren, hier of op een andere locatie. In ieder geval is het B-team in gesprek met de familie Oerlemans.

Anjo Roorda