'The butterfly effect': hoe een kleine actie je leefomgeving kan veranderen

In mei en juni nam een goep 'zwerfafvalpakkers' van ZAP Riel-Goirle deel aan de vlindercursus die hun werd aangeboden door het B-Team, en werd verzorgd door vlinderdeskundige Kars Veling van de Vlinderstichting. Pieter van ZAP Riel-Goirle doet verslag.

In 1961 stelde meteoroloog Edward Lorenz zich de vraag of een vleugelslag van een vlinder in de Amazone een tornado in Texas zou kunnen veroorzaken. Deze gedachtegang werd later bekend als “the Butterfly Effect”. Inderdaad kunnen ogenschijnlijk kleine acties een groot effect op onze leefomgeving veroorzaken. Vanuit deze gedachte voeren vrijwilligers van ZAP Riel-Goirle en van Biodiversiteitteam Goirle-Riel iedere dag kleine acties uit: het oprapen van een blikje (waar anders een egelmoeder in gestikt zou zijn), het onderhouden van een oeverzwaluwwand (waardoor hier een oeverzwaluwkolonie kan broeden die dagelijks tienduizenden vliegjes en muggen eten).

Hoe mooi zou het zijn als ZAP Riel-Goirle en het Biodiversiteitteam de handen ineen zouden slaan. Afgelopen voorjaar is dat gelukt. Met ondersteuning van de Stichting Annetje van Puijenbroek is een vlindercursus opgezet. Het rapen van zwerfafval tijdens een wandeling is prima te combineren is met het waarnemen van (dag)vlinders. Het registreren van deze waarnemingen levert een schat aan informatie op die gebruikt kan worden voor het beschermen van de biodiversiteit. Dagvlinders zijn namelijk een uitstekende graadmeter voor een goed bermbeheer.

Voor deze vlindercursus heeft Kars Veling van de landelijke Vlinderstichting een eerste zeer boeiende cursusavond verzorgd, een tweede avond vond eind juni plaats. Voor het praktijkgedeelte zijn we op 27 mei door het Leijdal naar Gorp en Roovert gewandeld. Al na 20 meter hadden we twee mooie dagvlindersoorten gevonden, de kleine vuurvlinder en het hooibeestje. Tevens de bosbeekjuffer en de lieveling, een dagactieve nachtvlinder. Andere vlinders die we tegenkwamen, waren het icarusblauwtje, klein koolwitje, bont zandoogje en citroenvlinder. Opvallend afwezig waren algemene vlindersoorten zoals dagpauwoog, kleine vos en atalanta. Dit is in lijn met het landelijke beeld dat dit jaar een slecht vlinderjaar is. Dit heeft verschillende oorzaken, maar vooral de droge zomer van 2022 speelt een grote rol. Nectarplanten waren vroegtijdig verdord waardoor een hele generatie vlinders zonder voedsel kwam te zitten. Wat dat betreft belooft de droogte van dit jaar opnieuw weinig goeds voor veel vlindersoorten…

Wil je meer weten over ZAP Riel-Goirle? Kijk dan eens op zaprielgoirle.nl.