Hoe vier partijen elkaar vinden in een zompig veld
De ontwikkeling van een uniek stukje Goirlese natuur
In de Zuidrand van Goirle, zeg maar de dorpsrand achter de Kerkstraat en Bergstraat, is het laatste jaar veel veranderd. Grote bomen zijn gekapt en fabriekspanden zijn en worden gesloopt. Deze maken langzaam plaats voor woningbouw. Verder is achter de Nieuwe Leij circa 12 hectare nieuwe natuur ontwikkeld.
“Natuurontwikkeling” is een paradoxaal begrip. Zeker als zware machines een waardevol stuk landschap overhoop halen kan ik me helemaal voorstellen dat mensen hier vraagtekens bij zetten. Natuur is toch datgene wat spontaan ontstaat? Wat denken wij mensen hieraan te moeten ontwikkelen? Toch is het graafwerk nodig om een situatie te herstellen die meer ruimte kan bieden aan natuurlijke processen. Een beek zoals de Nieuwe Leij hoort te meanderen: ze is zo meer bestand tegen klimaatextremen en biedt meer ruimte aan bijzondere plant- en diersoorten.
Zo ook zijn er ingrijpende maatregelen nodig voor het herstel van soortenrijke, beekbegeleidende hooilanden (“beemden” zoals deze vroeger langs alle Brabantse beken te vinden waren). Op veel landbouwgronden hebben zich in de loop der jaren veel meststoffen opgehoopt, met name fosfaat. Met veel meststoffen groeien een paar planten heel hard; met weinig meststoffen kunnen veel meer soorten floreren. Door de meest bemeste bovenlaag af te graven kan de natuurlijke rijkdom aan bloeiende planten op deze locatie weer een kans krijgen.
Kempische Landgoederen
Veel bijzondere plantensoorten zijn echter zo ver naar uithoeken van ons land verdreven dat ze het Leijdal nooit op eigen kracht zullen bereiken. Om de natuur hierbij een zetje in de goede richting te geven hebben vier partijen de handen ineen geslagen voor een hooitransplantatie. Landgoed Gorp en Roovert, eigenaar van het nieuwe natuurgebied, heeft maaisel van een goed ontwikkeld hooiland gekregen van landgoed De Hoevens. Beide landgoederen werken al samen binnen de stichting Kempische Landgoederen. Dit maaisel is vervolgens over het veld verspreid door vrijwilligers van het Biodiversiteitteam (B-Team) Goirle-Riel. De ontwikkeling van de soortenrijkdom wordt gemonitord door vrijwillige soortspecialisten van de KNNV-afdeling Tilburg. KNNV is de landelijke vereniging voor veldbiologie.
Het doel van de actie is dat zaad uit het “donor-hooiland” terecht komt in het nieuwe natuurterrein en daar gaat kiemen. De natuurlijke uitgangssituatie voor de betreffende planten moet dan natuurlijk wel aanwezig zijn. Gelukkig blijkt dat het geval: de percelen zijn drassig en staan waarschijnlijk onder invloed van schoon kwelwater en weinig meststoffen. Tijdens de actie van het B-Team zijn al kenmerkende soorten aangetroffen zoals de echte koekoeksbloem. Een hoopvol teken en wellicht een voorbode van meer kleurrijke plantengroei in het voorjaar.
In de nabijgelegen poel is ook een invasieve exoot aangetroffen, namelijk parelvederkruid. Deze planten zijn uiteraard verwijderd om schade aan het ecosysteem te voorkomen. Elders in de omgeving zijn natuurbeheerders en waterschappen veel geld kwijt om woekerende exotische waterplanten te bestrijden. Hopelijk zijn we dit hier voor. Het blijft daarom ontzettend belangrijk om aquarium- en vijverplanten (en dieren) nooit in het wild uit te zetten.
De komende jaren zal het natuurgebied steeds meer tot wasdom komen. Ook bijzondere diersoorten zijn te verwachten. Nu al zijn er in het hooiland zeldzame vogels gesignaleerd zoals watersnip en patrijs. Gaat u hier wandelen met de hond, denk dan alstublieft aan deze vogels en houd uw hond aan de lijn.
Meehelpen?
Komend jaar willen we nog vaker in dit gebied aan de slag, variërend van maaibeheer tot exotenbestrijding. Hiervoor moeten we nog afspraken maken met landgoed Gorp en Roovert. Wil je hier bij meehelpen, stuur dan een mailtje naar RobDijk@hotmail.com, dan hou ik je op de hoogte van de planning van werkzaamheden.
Rob van Dijk