Proeftelling vogeltrek door het beekdal van de Nieuwe en Oude Leij bij Abcoven
Inleiding
Sinds het B-team het beekdal van de Nieuwe en Oude Leij aan de oostkant van Goirle bezoekt om weidevogels te inventariseren en beschermen zijn ook waarnemingen gedaan van wintergasten en z.g.n. doortrekkers, vogels op doortrek naar het zuiden. Tijdens een incidentele trajecttelling door het beekdal op 8 november 2023 telden we 38 soorten en 2013 vogels waaronder veel sijsjes, ganzen, kieviten en koperwieken en kramsvogels. Reden genoeg om de vogeltrek door het beekdal beter in beeld te krijgen. Daarom gaat het B-team gedurende de trekperiode (oktober/november) tellingen doen van vogels die het beekdal in zuidwestelijke richting volgen. Op zondag 19 oktober is een proeftelling uitgevoerd.
De techniek van het vogeltrektellen
Vogeltrektellingen worden gedaan door vanaf een vast punt de lucht vanaf de horizon tot boven je en links en rechts van je op vogels af te speuren. Aan de hand van de grootte, vliegbeeld, beweging en kenmerkende tekening en geluid (roep in de vlucht) is het mogelijk de soort te herkennen. Voor grote soorten is dit niet moeilijk voor de kleinere heb je wel wat ervaring nodig. Die ervaring krijg je door vaak mee te doen met tellingen waarbij je kunt leren van de meer ervaren tellers. Het best tel je met een groepje van drie waarbij de een schrijft en de anderen tellen.
De proeftelling
De proef werd gedaan met 4 groepjes van 2 tellers t.w. Annemiek + Victor , Gert-Jan + Kim, Henk + Marian, Danny + Diana.
Omdat de meeste tellers niet ervaren waren werden de vogels geteld op basis van de grootte van de vogels. We onderscheiden 5 categorieën van mus tot ooievaar. Hiervoor werd gebruik gemaakt van in te vullen telformulieren zoals onderstaand voorbeeld.
De trekrichting is in hoofdzaak van NO naar ZW. Staand met de blik op het noordoosten werden de vogels geteld en bij grote vluchten, geschat. Tellingen van vogeltrek kunnen vanaf zonsopgang worden gedaan maar voor de proef werd om 8:30 gestart.
In onderstaande tabel zijn de totalen van de door de vier telgroepjes waargenomen overtrekkende vogels per halfuur weergegeven. Hierbij zijn dubbeltellingen zoveel als mogelijk uitgefilterd.
Vogels ter grootte van een mus waren voornamelijk vinken, putters, groenlingen en graspiepers.
Vogels ter grootte van een merel waren voornamelijk spreeuwen en koperwieken.
Vogels ter grootte van houtduif waren houtduiven, kieviten, kraaien, kauwen en een sperwer.
Vogels ter grootte van buizerd waren ganzen, aalscholvers en een buizerd.
Vogels ter grootte van ooievaar betrof een blauwe reiger.
Telresultaten en discussie
Op 19 oktober telden we in anderhalfuur tijd een stroom van ca. 1480 vogels. De grootste groep vormden de vogels ter grootte van spreeuw/lijster en van houtduif/kievit, respectievelijk 530 en 501 exemplaren.
Omdat het een proef betrof kunnen we niet al te veel waarde hechten aan de aantallen. Daarvoor moeten nog enige aanscherpingen plaatsvinden om dubbeltellingen te vermijden. Het tellen van vogels in grootteklasse blijkt evenwel mogelijk. Dit maakt het voor beginnende tellers aantrekkelijk om mee te doen.
Het zou mooi zijn als het lukt het verloop van de trek gedurende de dag en het seizoen in beeld te krijgen. Dit is alleen mogelijk bij genoeg belangstelling met telploegjes die elkaar afwisselen en bereid zijn wekelijks mee te doen.
De eerstvolgende telling is zaterdag 1 november. We starten dan om 8:30 en gaan door tot 11:00.
De locatie blijft het zandpad t.o. Melkveebedrijf Rens de Brouwer aan de Abcovensedijk.